جولان فرهادی بابادی

• سد کارون ۴، سدی در بخش میانکوه شهرستان اردل از توابع استان چهارمحال و بختیاری است.
• این سد بر روی سرشاخه های اصلی رودخانه کارون از جمله رودخانه‌های ارمند و بازفت احداث شده‌است؛ در بالادست تلاقی دو رودخانه کارون و منج.
• فاصله این سد از ریزشگاه رودخانه کارون به خلیج فارس حدود ۶۷۰ کیلومتر است. 
• در پایین‌دست آن سدهای کارون۳، کارون ۱ و مسجدسلیمان در دست بهره برداری هستند.
• در حال حاضر از این سد می‌توان به عنوان بزرگ‌ترین سد دو قوسی خاورمیانه نام برد.
•  آب این سد در پایین دست بند انحرافی گتوند وارد دشت خوزستان می‌شود و نهایتاً به خلیج فارس می پیوندد. 
• در پايين دست محل تلاقي رودخانه هاي ارمند و بازفت و بالادست تلاقي رودخانه هاي كارون و منج جانمائي شده است.
• سد مخزنی کارون ۴ در استان چهارمحال و بختیاری در فاصله ۱۸۰ کیلومتری جنوب غربی شهرکرد و چهار کیلومتری پایین دست محل تلاقی رودخانه‌های ارمند و بازفت واقع شده است.
• این سد با ارتفاع ۲۳۰ متر و حجم بتنی افزون بر یک میلیون و ۷۰۰ هزار متر مکعب توانایی ذخیره ۲.۳ میلیارد متر مکعب آب را داشته و نیروگاهی به ظرفیت یک هزار مگاوات در کنار آن ساخته شده است.
• مختصات جغرافیایی سد Y=۳۴۹۶۱۵۸.۱۰۵ ، X=۴۴۹۹۱۸.۷۳۱
• هدف از ساخت پل به گفته مسئولین افزایش ایمنی و پایداری عملیات انتقال نفت خام در مسیر مارون به اصفهان بوده است. 
• شرکت مهاب مطالعات  برای اولین بار به منظور پايش رفتار سد و مقايسه آنها به‌صورت جامع براي اولين بار در كشور میکروژئو دزی سد کارون ۴ را انجام داده است. 
  
  

ویژگی های سد

• اولین سد بر روی رودخانه کارون
• بلندترین سد بتنی در حال ساخت در زمان خود و اکنون پنجمین سد مرتفع و منبع تولید انرژی برق آبی در جهان است

•  بخش اول شامل قطعه دوم راه منج- بیدله بطول ۵.۵ کیلومتر
• بخش دوم شامل راه جایگزین شهرکرد- ایذه به طول ۱۶ کیلومتر

ویژگی‌های طرح

تنظیم آب رودخانه کارون به میزان ۳/۷ میلیارد مترمکعب 

بالادست‌ترین سد در رودخانه کارون پل  قوسی  این سد با طول عرشه ۳۷۸ متر، طول دهانه ۳۰۰ متر، و ارتفاع ۶۲ متر از سطح دریاچهٔ سد، بزرگترین پل زیر قوسی ایران نامیده شده‌است.

اهداف سد

• هدف از اجراي طرح كارون ۴ توليد انرژي برق آبي به ميزان ۲۱۰۷ گيگاوات ساعت درسال و كنترل سيلابهاي رودخانه كارون بوده  كه با قرارگيري در زنجيره سدهاي پياپي كارون به حجم قابل ذخيره آورد رودخانه كارون جهت استفاده در مصارف كشاورزي در دشت خوزستان كمك مي نمايد.
• با احداث سد کارون ۴، قسمتی از محورهای ارتباطی اصفهان به طرف خوزستان و همچنین خطوط لوله نفت موجود، در زیر تراز آب دریاچه قرار می‌گیرد، بدین لحاظ احداث مسیر‌های جایگزین در محورهای اصفهان- شهرکرد- ایذه- اهواز و همچنین اصفهان- بروجن- لردگان و اجرای مسیر جایگزین خطوط لوله نفت و گاز، از اهداف این طرح می‌باشد
• کارون ۴، با هدف تنظیم آب رودخانه کارون به میزان ۳.۷ میلیارد متر مکعب در سال و نیروگاه هزار مگاواتی آن با هدف تولید انرژی برق آبی به میزان ۲۱۰۰ گیگاوات ساعت ساخته شده است.
• در نهایت منافع حاصل از تولید برق این سد بر اساس برآورد اولیه درآمد، سالانه برابر با ۱۳۵۳ میلیارد ریال تخمین زده شده‌است (بر حسب هر کیلو وات ساعت ۶۴۲ ریال)
•  

تایم لاین پروژه

• مطالعات اولیه طرح کارون ۴ در سال ۱۳۴۵ (۱۹۶۷ میلادی) در چارچوب طرح توسعه منابع آب و همچنین برنامه‌ریزی کلی منابع آب حوضه رودخانه کارون توسط شرکت مهندسین مشاور بین المللی هارزا انجام پذیرفته است.
• در سال ۱۳۷۲ مطالعات مرحله اول طرح به شركت مهندسي مشاور مهاب قدس واگذار گرديد.
• در سال ۱۳۷۴ مطالعات نخستین طرح کارون ۴ در چارچوب طرح توسعه منابع آب و همچنین برنامه‌ریزی کلی منابع آب حوضه آبریز رودخانه کارون مطالعات رسمی شروع شد.
•  
• نقشه‌های راه‌های جایگزین در سال ۱۳۷۵ توسط وزارت راه و ترابری به تصویب رسیده و اجرای قسمت‌هائی از آن شامل قطعه دوم راه اصلی منج- بیدله و راه جایگزین محور شهرکرد- اهواز به عهده وزارت نیرو (شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران) گذاشته شده است.
• قرارداد مطالعات مرحله دوم طرح سد و نيروگاه كارون ۴ كه در سال ۱۳۷۶ بين شركت مهندسي مشاور مهاب قدس و شركت توسعه منابع آب و نيروي ايران منعقد گرديده است
• مطالعات مرحله دوم در سال ۱۳۷۶ توسط شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس و شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران انجام شد. 
• در ۲۱ اسفند ماه سال ۸۳ به دلیل بارندگی سد کارون ۴ بر اثر سیل دوره‌ای کارون با دبی(آورد) ۳۰۰۰ متر مکعب و بخاطر عدم پیش بینی تونل‌های انحرافی کافی (فقط یک تونل با دبی ۱۵۰۰ مترمکعب) فراز بند و نشیب بند از بین رفت و کارگاه سد را نابود و مغار نیروگاه را پر آب کرد، طبق اظهارات یک شاهد عینی میزان خسارت وارده حدود ۸۰ الی ۱۰۰ میلیارد تومان در آن زمان برآورد شده بود، و گویا مسوولین و کارگران سد از ساعت‌ها قبل بالای کوه‌ها و چشم اندازهای اطراف ایستاده بودند و منتظر شکستن فراز بند و غرق شدن کارگاه بودند.
• شعبان اسدی معاون حفاظت سازمان جنگلها و مراتع کشور ۲۰ شهریور ۱۳۸۸، با اعلام این که  آبگیری سد کارون ۴ در نیمه دوم سال آغاز خواهد شد از غیر استاندارد بودن و رعایت نکردن استانداردهای زیست محیطی در این سد خبر داد.
• سد کارون ۴ به عنوان بزرگترین سد بتنی کشور پنجم فروردین ماه ۱۳۸۹ با حضور احمدی‌نژاد آبگیری شد.
• کارون ۴ در سال ۱۳۹۰ به دست محمود احمدی‌نژاد در مراسم برای جشن خودکفایی صنعت سد سازی افتتاح شد در زمان افتتاح مهندس محمدرضا رضازاده، مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران بود. 
• در آبان ۱۳۹۲ اعلام شد که این سد ترک خورده‌است. اما حسن رنجبران، مجری طرح سد و نیروگاه کارون ۴ اعلام کرد: «ترک خوردن سد طبیعی است، خاصیت بتن ترک خوردن است و تمام سدهای بتنی دنیا ترک می‌خورند. ترک‌های مذکور در همان زمان افتتاح سد، توسط شرکت ملی حفاری ایران و با استفاده از تکنولوژی تزریق سیمان به چاه نفت ترمیم گردید.»
•  نتایج تحقیقات کنفرانس بین المللی عمران، معماری و توسعه پایدار شهری با عنوان  اثر ترک خوردگی بتن بدنه بر طیف پاسخ سدهای بتنی قوسی مطالعه موردی سد کارون ۴ در سال ۱۳۹۲ نشان می دهد به وجود آمدن آسیب در بتن در زمان زلزله قطعی بوده و ترکخوردگیها باعث بالا رفتن طیف پاسخهای شتاب در سد شده و منجر به کاهش در پاسخ تنش و جابجایی خواهد شد، همچنین ترکخوردگی تأثیر ناچیزی بر طیف پاسخهای سرعت دارد.
• یک مقام مسئول در گفت و گو با شانا در سال ۱۳۹۲  گفت کارشناسان زیادی در حال بررسی علت ترک خوردگی سد کارون ۴ هستند اما تاکنون به نتیجه خاصی نرسیده اند. اما یک نقطه نظر مشترک بین همه کارشناسان وجود دارد و آن هم آبگیری زود هنگام این سد است.
• در اولین اولین کنگره ملی مهندسی ساخت و ارزیابی پروژه های عمرانی در سال ۱۳۹۳ یحیی لجم اورک اعلام کرد پیمانکار پروژه به منظور صرفه جویی در پروژه پرده آب بند سد کارون ۴، به میزان ۲۳ میلیارد ریال  از روش مطالعات کتابخانه‌ای استفاده کرده و به این ترتیب زمان پروژه را نیز به ۸۱ ماه کاهش داده‌اند.
• در سال ۱۳۹۴  جاده جایگزین و پل کارون ۴ به‌عنوان بزرگترین پل زیرقوسی کشور توسط اسحاق جهانگیری افتتاح شد.
• ۲۲ اسفند ۱۳۹۴ مدیر عامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران مهندس عباسعلی جعفری‌نسب، در صدر هیأتی به اتفاق مدیر خطوط لوله، مدير مهندسي و طرحها و همراهی جمعی از مسئولین دفتر مهندسی طرح‌ها، مدیر ومعاونین منطقه اصفهان و مسئولین شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران از پروژه پل کابلی اختصاصی خطوط لوله انتقال نفت و گاز، روگذر دریاچه سد کارون ۴ بازدید بعمل آورد. 
• در سال ۱۳۹۶ طی دومین کنفرانس ملی پژوهش های کاربردی در مهندسی عمران(مهندسی سازه و مدیریت ساخت) ترک خوردگی تحت بارهای ثقلی و هیدرواستاتیک در سد کارون ۴ در خوزستان تحلیل شد نتایج حاصل بیانگر این مطلب مهم است که رشد ترک به صورت عمودی به سمت تاج سد در حال گسترش بوده و ترک ایجاد شده در سد احتمال ایجاد ترک های ریز در قسمت های مختلف سد از جمله در پشت محل ایجاد ترک اصلی را افزایش می دهد.
• در اولین کنفرانس ملی مهندسی زیرساخت ها در سال ۱۳۹۷  آسیب پذیری سدهای بتنی قوسی تحت اثر بار انفجار بررسی شد که نتایج حاکی از این است که در انفجارهای با فاصله ی مقیاس شده ی یکسان، هر چه خرج بیشتر و فاصله وقوع انفجار نسبت به بدنه دورتر باشد، اثرات تخریبی انفجار بیشتر خواهد بود. 
•  
• در سال  طی ۱۳۹۸ ششمین کنگره ملی عمران، معماری و توسعه شهری طی مقاله ای با عنوان بررسی پهنه بندی لرزه خیزی سد کارون ۴ با استفاده از تحلیل آماری اعلام شد در طی یک دوره زمانی چهارماه از تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۹۶ تا ۱۰ تیرماه ۱۳۹۷ جمع آوری و بازبینی شده است. در مجموع ۲۱۹ زمین لرزه توسط شبکه لرزه نگاری محلی ثبت و مکان یابی شده که از این تعداد ۱۹۴ زمینلرزه در فاصله کمتر ۱۲۰ کیلومتری پیرامون ساختگاه سد روی داده است. با بررسی زمین لرزه های ذکر شده در نهایت میزان توزیع زلزله ها در اطراف گسل‌ها مشخص گردیده و گسل‌های خطرناک شناسایی شدند.
•  در یک مطالعه موردی در سال ۱۳۹۸ به منظور بررسی «آنالیز تنش دردرزهای قائم سدهای بتنی قوسی تحت تحریک یکنواخت و غیریکنواخت تکیه گاهی» در  دومین کنفرانس بین المللی مهندسی عمران ،سازه و زلزله موضوع بحث شد و نتایج بدست آمده نشان داد که تحلیل‌های غیر یکنواخت منجر به افزایش تنش و جابجایی در بدنه سد شده است. علاوه بر این نشان داده شد، درزهای قائم رفتاری مانند دمپر از خود نشان داده و منجربه کاهش جابجایی و تنش روی بدنه سد شده‌اند.
• طی مقاله‌ای در نوزدهمین کنفرانس هیدرولیک ایران  در سال ۱۳۹۹ با عنوان بررسی اثرات تغییر اقلیم بر لایه‌بندی حرارتی مخزن سد کارون ۴ اعلام شد، حجم مخزن به حدی بزرگ گرفته شده است که افزایش دما ناشی از تغییر اقلیم، می‌تواند به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر کیفیت منابع آب تاثیر بگذارد.
• کیومرث زمانی سخنگوی صنعت برق جنوب غرب کشور ۳۱ مرداد ۱۴۰۰ اعلام کرد تراز آبی عمده سدهای برق‌آبی کاهش یافته است و سدهای کارون ۴، کارون ۳، شهید عباسپور و گدار امکان تولید ندارند یا به صورت محدود می‌توانند تولید کنند.

گروه ها و شرکت های دیگر پروژه

• مطالعات مرحله اول و دوم طرح نیز که توسط شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس و شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران انجام شده.

خلاصه مشخصات قراردادی پروژه :

کارفرما : وزارت نیرو – شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران 

مشاور : شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس

مبلغ قرارداد اصلی: ١,٢٤٧.٤٩٠.٢٨٢.٦٩٧ ریال

مدت قرارداداصلی : ٨٤ ماه و تاریخ شروع عملیات اجرایی : ١٣٨١/١/١

مبلغ قرارداد الحاقیه: ٤٣٨،٠٠٥،٠٠٠،٠٠٠ ریال

مدت قرارداد الحاقیه:١٥ ماه و تاریخ شروع قرارداد الحاقیه: ١٣٨٨/١٠/١٦

• با مهندسی علی اصغر خوشنویسان، پیمانکاری شرکت توسعه منابع آب و انرژی و توسط مهندس پترائوس نسلا کلو طراحی شده‌است.
• شرکت جهاد توسعه منابع آب در قالب مشارکت پیمانکاران بعنوان پیمانکار عملیات احداث بدنه سد اصلی و فرازبند و نشیب بند فعال بوده است
• نام شرکت فرانسوی کوینه بلیه نیز به‌عنوان همکار، مطالعات طرح را کنترل و مورد تائید قرار داده است.
• شرکت‌های دالیم کره و ساتو (ژاپن) کارهای اصلی ساختمانی را انجام داده است.
• شرکت اتریشی ایلبائو و فورمن ایران در کارهای پیش از ساخت پروژه فعال بوده‌اند. 
• شرکت ماشین‌سازی اراک ایران  سازه فلزی هیدرولیکی سد را ساخته است.
• فراب (ایران) و هاربین چین تجهیزات مکانیکی را فراهم آورده‌اند.
• فراب (ایران) و الین (اتریش) در تهیه تجهیزات الکتریکی و تهویه فعال بوده‌اند.
• آی ایی او (ایران)  مسئولیت سویچ گیر جی‌آی‌اس پروژه بوده است. 
• گفتنی است، شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران که کارفرمای پروژه سد کارون ۴ است، پروژه‌های زیادی همچون سد کارون ۳، کرخه، مسجد سلیمان، گتوند، سیمره، سیاه‌بیشه، بختیاری، خراسان ۳، خرسان، رودبار لرستان را اجرا کرده و یا در دست اجرا دارد. علاوه بر این طرح‌های قابل توجهی نیز در حوضه‌های ارس، دز، زهره – هندیجان، شمال، قزل‌اوزن، کارون و کرخه در دست مطالعه دارد.
• با وجود آنکه نامی از سپاه در اسناد نیامده است اما بعدها در بازدید مسئولین وزارت نفت از پل مدیر پروژه در تشریح ویژگی های طرح گفت: این پروژه از سال ۱۳۹۱ توسط قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء و موسسه صاحب الزمان (عج) آغاز و با پیشرفت فیزیکی بیش از ۹۰ درصد،تاکنون بالغ بر ۳۷۰ میلیارد ریال هزینه داشته و  پیش بینی می شود تا اتمام پروژه این مبلغ به ۵۰۰ میلیارد ریال افزایش یابد.

انتقادات محیط زیستی

زیان‌های ناشی از طولانی شدن پروژه عبارت بوده از افزایش قیمت تمام شده طرح و همچنین عدم انتفاع از فروش برق تولید شده توسط نیروگاه آن. 

مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری در سال ۱۳۹۹ گفت: سالانه بیش از ۲۴ هزار تن ماهی در چهارمحال و بختیاری تولید می‌شود که یک هزار و ۷۰۰ تن از آن توسط قفس در دریاچه سد کارون چهار تولید می‌شود.

در این سد چون سنگ آهک معمولا دارای درز و ترک های متعدد است آب بندی آن نیازمند عملیات تزریق حجیم بود. دراین سد با جابجایی که درامتداد محور سد وپرده ی آب بند صورت گرفت المان آب بندی پی وتکیه گاه به توده سنگ های نفوذ ناپذیر متصل شد.

به گفته معاون حفاظت از جنگل ها با اجرای سد، ۲۰ از پوشش جنگلی این منطقه بین ۵ تا ۳۵ درصد است برای آبگیری سد کارون ۴ بی شک باید تخریب شوند. این درختان کهن ترین درختان اند که قدمتی ۴ هزار ساله دارند و تخریب آنها ضربه مهلکی به پیکره محیط زیست و منابع طبیعی کشور است

با آبگیری سد کارون ۴ بیش از دو هزار و ۴۰۰ هکتار اراضی جنگلی بلوط و بنه ای استان چهارمحال و بختیاری به زیر آب رفت 

ورود آب‌های گرم نیروگاه‌ها به رودخانه کارون تعداد زیادی از ماهی‌ها را از بین می‌برد.

محمد درویش با تاکید بر ضعیف بودن احتمال شکست سد کارون در سال ۱۳۹۲ گفته بود در صورت تخریب سد کارون، سه سد دیگر در پایین دست آن، شدت سیلاب را گرفته و باعث کاهش تخریب‌ها خواهند شد. وی ادامه داد: البته با شکستن این سد، توازن قوای دیگر سدهای پایین دست به هم خورده و بارگذاری نمک سد گتوند افزایش می‌یابد؛ که با حرکت نمک‌های نشت کرده در قسمت‌های تحتانی سد گتوند، کیفیت آب رودخانه کارون به مخاطره خواهد افتاد.

وزارت نيرو در حالي هزار ميليارد تومان براي راه اندازي سد کارون ۴ هزينه کرده است که مسائل زيست محيطي و فرسايش خاک در اين منطقه مورد توجه قرار نگرفته به طوري که به عقيده متخصصان فرسايش خاک در اين منطقه مي تواند عمر مفيد سد و حيات پيراموني سد را به شدت کاهش دهد. از سوي ديگر، در حوزه بالادست سد کارون ۴ نيز براي کنترل فرسايش خاک و اراضي جنگلي هيچ مشورت کارشناسانه اي نشده است

خسارت ناشي از نابودي اين درختان و زيست‌بوم منطقه در سال ۱۳۹۲ بالغ بر هشت هزارميليارد تومان برآورد شد.

 فرسایش سالانه ناشی از احداث کارون ۴،  ۲۵  تن در هکتار خاک بوده و در بلند مدت سبب تبدیل این منطقه به بیابان  خواهد شد. 

با ساخت و آبگيري سدهايي از اين دست، جوامع بومي ساكن مخزن و كناره‌هاي رودخانه از سرچشمه تا چاه آن به‌شدت از تغييرات ناشي از ساخت سد متضرر شدند. 

جولان فرهادی بابادی

• سد مسجد سلیمان یا سد گُدار لَندَر، بر روی رودخانه کارون در ۲۶ کیلومتری پایین‌دست سد شهید عباسپور(کارون ۱) در ۲۵.۵ کیلومتری شمال شرقی شهر مسجد سلیمان  و در ۱۶۰ کیلومتری شمال شرق اهواز و استان خوزستان بر روی رودخانه کارون احداث شده‌است و  نیروگاه این سد بزرگترین نیروگاه جریانی کشور به حساب می‌آید.
• وسعت این حوضه آبریز تا محل سد مسجدسلیمان ۲۷۰۰۰ کیلومتر مربع است.
• شرکت تابیله در وب‌سایت خود نوشته سد مسجد سلیمان  یکی از سدهای پلکانی (Cascade Dam) به منظور استفاده از پتانسیل برق آبی حاصل از جریان رودخانه کارون به هنگام اوج مصرف برق، همچنین تأمین ذخیره آبی مطمئن جهت انتقال به شهر مجاور آن (مسجد سلیمان)  ساخته شده است.
• کارفرمای طرح  در فاز مطالعاتی خود متوسط آبدهی دراز مدت سالیانه رودخانه کارون در محل احداث سد معادل ۳۶۲ مترمکعب در ثانیه برآورد کرده بود. 
• مشانیر در معرفی سد نوشته سد مسجدسلیمان از نوع سنگ ریزه ای با هسته رسی (با  بلندترین دریچه‌های قطاعی سرریز در جهان است) که دارای ۵ دریچه سریز قطاعی با ظرفیت عبور ۲۳۰۰۰مترمکعب آب در ثانیه (PMF) می‌باشد. نیروگاه شامل ۴ واحد ۲۵۰ مگاواتی توربین ژنراتور است.
• در زمان ساخت تولید انرژی سالیانه این نیروگاه زیرزمینی ۳۷۰۰ میلیون کیلووات ساعت را داشت. 
• به این منظور یک تونل به طول ۱۱۶۰ متر حفاری شده و یک خط لوله انتقال آب از دریاچه سد به آب‌گیر آب آشامیدنی شهر مسجدسلیمان به طول ۲۷۰۰ متر احداث گردیده‌است.
• پروژه آب‌رسانی به شهر مسجدسلیمان از جمله پروژه‌های مهمی است که در حاشیه این طرح انجام شده‌است.
• طبق برآورد هزینه‌های اجرای پروژه بالغ بر ۶۶۲۰ میلیارد ریال بوده (طبق آخرین توافق‌نامه) که از طریق منابع منابع عمومی، تسهیلات خارجی (فاینانس، وام و…)، سایر منابع (منابع داخلی، تسهیلات بانکی داخلی، اوراق مشارکت و…) تأمین گردیده‌است.
• مطابق محاسبات صورت گرفته توسط مهاب قدس، آورد سیل ۱۰۰۰۰ ساله در این حوضه ۱۱۴۰۰ مترمکعب بر ثانیه و آورد حداکثر سیلاب محتمل ۲۱۷۰۰ (PMF) مترمکعب برثانیه پیش‌بینی شده است.
• سازمان زمین شناسی و اکتشافات در وب سایت تا سال ۱۳۹۷ خود مدعی شده است تولید انرژی سالیانه این نیروگاه زیرزمینی ۳۷۰۰ میلیون کیلووات ساعت است.
• منابع رسمی اعلام می‌کنند این طرح سالانه ۱۷۰۹ میلیارد ریال صرفه‌جویی حاصل از عدم مصرف سوخت‌های فسیلی در تولید برق و ۳۰۷ میلیارد ریال صرفه‌جویی حاصل از عدم تولید آلاینده‌ها  در تولید برق به همراه آورده‌است.
• برای بدست آوردن شن و ماسه برای ساخت بتن از معادن حوالی شوشتر و سنگ حفاری شده معدن کوشک استفاده شده‌است.
• مقدار سنگ موجود در این محل بیش از سه میلیون متر مکعب برآورد شده بود.
• این سد در تاثیر و تاثر مستقیم با سد گتوند قرار دارد. 

اهداف طرح

افزایش توان تولیدی انرژی برق‌آبی کشور و تأمین بخشی از قدرت شبکه در بار پیک.

به‌گفته مسوولان، احداث پست ۴۰۰ به ۱۳۲ کیلوولت که با تقویت شبکه شمال خوزستان موجب جلوگیری از قطعی برق شد.

ویژگی های سد

• ظرفیت این نیروگاه ۲۰۰۰ مگاوات است که در دو فاز ۱۰۰۰ مگاواتی اول و ۱۰۰۰ مگاواتی طرح توسعه اجرا شده‌است. 

مشخصات کلی نیروگاه 

طول تاج ۴۹۷ متر

بتن۱،۱۰۰،۰۰۰ متر مکعب

حفاری:۲۱،۲۳۰،۰۰۰ متر مکعب

خاکریزی۱۴،۰۰۰،۰۰۰ متر مکعب

آرماتوربندی۴۵،۰۰۰ تن

نوع نیروگاه:  زیر زمینی

موقعیت: تکیه‌گاه راست سد

انرژی متوسط سالیانه: ۳۷۰۰ میلیون کیلووات ساعت

 نوع توربین: فرانسیس با محور عمودی

مشخصات کلیدخانه و خطوط انتقال ۴۰۰ کیلوولت

• ولتاژ پست: ۴۰۰ کیلوولت
• نوع آرایش پست باسبار: ۱٫۵ کلیدی
• تعداد بی: ۶ عدد
• تعداد ورودی: ۴ خط ۵۰۰ مگاواتی
• تعداد خروجی: ۵ خط
• مساحت زمین پست: ۵۰ هزار مترمربع

مشخصات پست۱۳۲/۴۰۰

• تعداد ترانسفورماتور: ۲ عدد
• تعداد فیدر ترانسفورماتور: ۲ عدد
• قدرت هر ترانسفورماتور: ۲۰۰ مگاولت آمپر
• تعداد فیدرهای خروجی: ۶ عدد
• ولتاژ هر فیدر خروجی: ۱۳۲ کیلوولت

تایم لاین پروژه

• سابقه مطالعات مقدماتی در خصوص حوضه آبریز کارون، به مطالعات شرکت مهندسین مشاور هارزا در دهه چهل و پنجاه شمسی باز می‌گردد. 
• پس از انقلاب اسلامی، شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس با مشارکت شرکت ایکرز کانادا، مطالعاتی در مورد آن انجام داد.
• در نهایت طی سال‌های ١٣٦٠ تا ١٣٦٥ شرکت خدمات مهندسی برق مشانیر از ایران با مشارکت شرکت لامایر آلمان مطالعات تکمیلی را انجام داده و محور فعلی سد مسجد سلیمان را به عنوان محور نهایی پیشنهاد نمودند.
• اجرای سیستم انحراف آب در سال ١٣٧٠ آغاز شد و در پایان سال ١٣٧٣ به اتمام رسید.
• در تاریخ ٢٨ تیر ١٣٧٤، آب رودخانه به تونل‌های انحراف هدایت شد.
• در پایان پاییز ١٣٧٤ با تکمیل فرازبند، عمل احداث سیستم انحراف آب خاتمه یافت.
• ساخت و اجرای سازه‌های هیدرولیکی فولادی سد از سال ١٣٧٥ آغاز شد.
• از پاییز سال ١٣٧٥ تجهیزات نیروگاه اصلی سد و به موازات آن احداث ساختمان نیروگاه و کلیدخانه آغاز شد. و همزمان با آن بررسی‌های تکمیلی در خصوص معادن قرضه صورت گرفت.
• عملیات ساختمانی طرح توسعه نیروگاه در اواخر سال ۱۳۷۷ آغاز گردید و به این ترتیب عملیات حفاری و تحکیم پی سد، تونل‌ها و مغارهای نیروگاه آغاز شد.
• عمده عملیات ساختمانی طرح عملاً در پایان سال ١٣٧٩ خاتمه یافت.
• آبگیری سد در آذرماه سال ۱۳۷۹ به دستور وزیر نیرو. 
• بهمن سال ۱۳۸۱  شروع ساخت و نصب تجهیزات چهار واحد نیروگاه،
• مسعود حکمی  بیست سال بعد نوشت در سال ۸۱ به‌دلیل وقوع سیلاب در شرایط خاص و با سرعت بالایی انجام شد که بخش مهمی از مشکلات بدنه ازجمله فرونشست در چند قسمت را به‌دنبال داشت.
• اتمام حفاری عملیات بتن‌ریزی آبراهه و مغار نیروگاه در مهر ماه سال ۱۳۸۲. 
• عملیات نصب تجهیزات هیدرومکانیک از خرداد ماه و عملیات نصب تجهیزات توربین از مهرماه ۱۳۸۲ آغاز گردید.
• عملیات راه‌اندازی  آزمایشی واحدهای نیروگاهی به ترتیب در ماه‌های مهر و و تیر و آذر سال ۱۳۸۲ با موفقیت به پایان رسید.
• ۱۲ اردیبهشت ۱۳۸۳نيروگاه آبي سد مسجد سليمان توسط كروبي رييس مجلس شوراي اسلامي افتتاح شد 
• عملیات راه‌اندازی آزمایشی هزارمگاوات دوم نیروگاه در سال ۱۳۸۶ به پایان برسد.
• این سد باوجود مشکلات در سال ۸۷ تحویل سازمان آب و برق شد ولی از ابتدا مشکلات بدنه، برم‌های جناحین و مغار نیروگاه و ترانسفورماتور به شکل واضح خودنمایی می‌کرد.
• فاز طرح توسعه سد طی سال‌های ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ وارد مدار شده ‌است.
• نیروگاه مسجدسلیمان در سال ۱۳۹۲ برای سومین سال متوالی موفق به کسب مقام نخست تولید انرژی الکتریکی برق آبی کشور شد.
• ۱۳۹۲ اعلام شد  درآمد حاصل از فروش برق از زمان بهره‌برداری برابر ۱۳۱۸۳ میلیارد ریال بوده است. 
• مهدی معتق استاد سیستم‌های سنجش از راه دور در مرکز تحقیقات علوم زمین   GFZ و دانشگاه لایبنیز هانوفر آلمان در مقاله‌ای که در سال ۹۶ منتشر کرد، خبر از ناپایداری و تهدید این سد داد.
• دو‌شنبه ۲۹ خرداد ۱۳۹۶ روزنامه ایران از فرونشست و ایجاد ترک در تاج سد مسجد سلیمان خبر داد. 
• ۱۳۹۶  آغاز مطالعات وزارت نیرو مطالعات علاج‌بخشی سد بر روی بخش‌های ساختمانی نیروگاهی و برم‌های جناح راست.
• آغاز مطالعات بدنه نیز از نیمه دوم سال ۹۹ توسط شرکت مهندسی مشاور سد و تونل پارس.
• سال ۱۱۴۰۰ اصلاح مغار و برم‌ها و جایگزینی ابزارهای نصب شده در بدنه سد که تقریبا تا ۹۰ درصد آسیب دیده بودند
• سال ۱۴۰۰ تکمیل و نصب  ابزارهای سد تا حدود ۹۷ درصد.
• معاون سازمان آب و برق خوزستان شهریور ۱۴۰۰ در گفت‌وگو با همشهری تأیید می‌کند که فرونشست سد مسجدسلیمان که از زمان آبگیری آغاز شده بود به ۶ متر در بدنه سد رسیده است.
• جلیل مختار نماینده آبادان در مجلس، در سال ۱۴۰۰  در نامه‌ای به سازمان آب و برق نسبت به تخریب سد مسجدسلیمان هشدار داده و خواستار پاسخگویی این سازمان درباره عدم علاج‌بخشی و تبعات آن بر آب شور مخزن سد گتوند شده بود.
• اعلام  ۱۵درصد پیشرفت در عملیات اجرایی مغار و برم‌های جناح راست.
• فرهادعلیدوستی مدیر عامل سد و نیروگاه مسجدسلیمان از اتصال واحدهای پنج و شش این نیروگاه به شبکه سراسری، پس از پایان موفقیت آمیز اورهال سالیانه خبرداد. این واحد‌ها پس از انجام تعمیرات سالیانه، ترمیم آب بند شیر پروانه  ،اصلاحات سیستم کنترل و تست های الکتریکال با موفقیت راه اندازی و وارد مدار تولید شدند.
• محمد آغاجاری بازرس کل ویژه خوزستان، در شهریور ۱۴۰۱ بعد از بازدید از سد مسجدسلیمان اعلام کرده که شرایط سد مسجدسلیمان به مرحله هشدار رسیده است. او گفت اقداماتی که پس از این تذکرات از سوی سازمان آب و برق و وزرات نیرو صورت گرفت به هیچ وجه کافی نبوده و وضعیت سد همچنان دارای مشکل است.
•  آذر ۱۴۰۱ عصر مسجدسلیمان  از فرونشست ۶ متری سد مسجدسلیمان، بیخ گوش شورابه‌های سد گتوند نوشت. جواد احدیان مشکل اصلی سد مسجدسلیمان را «نشست ناهمگون هسته سد» می‌داند و می‌گوید: هسته رسی دچار تغییر شکل شده و به پوسته فشار آورده است. سد از نیم تا ۴ متر فرونشست داشته که بیش از حد استاندارد است.

شرکت‌ها و گروه‌های درگیر

• کارفرما: شرکت توسعۀ منابع آب و نیروی ایران
• پیمانکار اصلی این پروژه مشارکت دایلیم- ساتو از کره جنوبی بود که ٨٠ درصد بخش ساختمانی و کارهای زیرزمینی آن در قالب قراردادی به مشارکت تابلیه-پرلیت واگذار گردید.
• مشاور: نیپونکویی(ژاپن)، مشانیر، شرکت بین المللی لامایر(آلمان).
• شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس با مشارکت شرکت ایکرز کانادا.
• شرکت خدمات مهندسی برق مشانیر از ایران با مشارکت شرکت لامایر آلمان.
• مؤسسه JBIC ژاپن فایننسر خارجی .
• نقش مشانیر: شرکت مشانیر کلیه مراحل خدمات مهندسی شامل شناخت، فاز یک، دو و سه پروژه را در قالب مشارکت انجام داده است. این شرکت وحید مرتضوی را مسئول پاسخ گویی به مسائل طرح معرفی کرده است. 
• شرکت مهندسی مشاور سد و تونل پارس( عملیات اصلاحی).

انتقادات محیط زیستی

• دکتر حسین آخانی در خصوص مشکلات سد مسجد سلیمان در روزنامه ایران نوشت. سدها نه تنها با حبس آب سیلاب، مانع پر شدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها می‌شوند و عامل اصلی ریزگرد در خاورمیانه و بخصوص جنوب غربی ایران شده اند، بلکه با توجه به تاثیرات شگرفی که بر ساختار اجتماعی- اقتصادی ایجاد می‌کنند می‌توانند موجب تاثیرات به مراتب سهمگینی در بافت زندگی کشور تاریخی ایران شوند.
• بروز فاجعه زیست محیطی در اثر شکست سد و تاثیر آن بر گتوند از جمله نگرانی های رایج در مورد این سد است. 

نکات انتقادی:

یکی از نکات جالب توجه در خصوص سد مسجد سلیمان  ورود یک فایننسر ژاپنی به طرح است هنگامی که در صفحات مختلف به دنبال دلیل این امر می‌گردیم، پی می‌بریم که مقامات مسئول پس از آبگیری سد با مشکلات مهمی در بدنه سد و  برم‌های جناحین و مغار نیروگاه و ترانسفورماتور می‌شوند اما این نکته را بیست سال پنهان می‌کنند و  سد با همان وضعیت به سازمان آب و برق تحویل داده می‌شود. مسعود حکمی در سال ۱۴۰۰ افشا می‌کند که این مشکلات از ابتدای آب‌گیری وجود داشته است و دلیل آن تعجیل در آبگیری به‌حساب می‌آید. در حالی که بخش اعظم این کار را یک پیمانکار کره‌ای انجام داده است کارفرما برای اصلاح وضعیت با شرکت ژاپنی مشاور طراح (شرکت ژاپنی نیپون کویی) وارد مذاکره می‌شوند.از این تاریخ نام یک مؤسسه JBIC ژاپنی به عنوان  فایننسر خارجی مطرح می‌شود. جالب این است که هزینه‌های مالی عملیات اصلاحی و علاج نیز مخفی باقی مانده و کما کان در مورد آنها اطلاعی بیرون نیامده است. 

  حکمی در سال ۱۴۰۰ در گفتگو با همشهری می‌گوید یکی از مشکلاتی که با آن مواجه هستیم، ریزش بخش‌هایی از برم‌های جناح راست سد به‌علت شیب نامناسب اجرا شده در زمان ساخت و نیز گرفتگی زهکش‌های احداثی و وجود لایه‌های مارنی سست در محل است. بخش مغار نیروگاه (تونل‌های قرارگیری ژنراتورها) نیز به‌دلیل اجرای نادرست میل مهارهای سقف و نیز تخلیه نشدن لایه رس موجود در زمان ساخت با مشکلاتی روبه‌رو و از آنجایی که خواص رس جذب بالا و تورم بر اثر این جذب است، منجر به جداشدگی تاندون‌ها و میل‌مهارها در بخش‌هایی از سقف نیروگاه شد جواد احدیان می‌گوید مطالعات علاج بخشی به‌دلیل تحریم و کمبود بودجه ۲ سال مغفول ماند و به اتمام نرسید.  احدیان ریشه مشکلات سد مسجد سلیمان را در عملکرد مشاوران می‌داند و با بیان اینکه اغلب کارهای مشاوران در کشور کپی است و قانونی برای نظارت وجود ندارد، تصریح می‌کند: به ضرس قاطع می‌گویم بزرگ‌ترین اشکال جامعه مهندسی این است که مشاور تعهدی در زمینه تبعات کار خود‌ازجمله مشکلات زیست‌محیطی و اختلال در عملکرد سازه ندارد. متأسفانه به‌دلیل خلأ قانونی مرجعی نیز نداریم که مشاور را مجازات کنیم. البته دولت می‌تواند لایحه‌ای برای اصلاح ماده ۵۶(خدمات خرید مشاور) بدهد و تبصره‌ای اضافه کند.

جولان فرهادی بابادی

• سد بختیاری به عنوان بلندترین سد بتنی دو قوسی جهان در ۸۰ کیلومتری جنوب شرقی خرم‌آباد و در میان ارتفاعات سر به فلک کشیده زاگرس در مجاورت ایستگاه تنگ پنج راه آهن سراسری(هشتمین ایستگاه حدفاصل درود – اندیمشک) ساخته می‌شود.
• سد بختیاری با ارتفاع ۳۱۵ متر روی رود بختیاری که از سرشاخه‌های رود دز می‌باشد احداث خواهد شد.
• این سد در محدوده جغرافیایی شهرستان الیگودرز می‌باشد. موقعیت جغرافیایی این ساختگاه در مرز بین استان‌های لرستان و خوزستان قرار دارد.
• بزرگترین مخزن مصنوعی ذخیره آب کشور پس از کرخه با حجمی معادل ۴٫۸ میلیارد متر مکعب در تراز نرمال 
• نقش قابل توجه ذخیره سازی و تنظیم آب این سد با توجه به حجم زیاد مخزن 
• کنترل سیلاب‌های فصلی و بهبود شرایط ایمنی در پایین دست سد 
• افزایش ۱۵۰۰ مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور در زمان‌های اوج مصرف و نیز  تولید ۳۰۰۰ گیگاوات ساعت انرژی برقابی از ملاحظات مهم برای تعریف پروژه بوده است. 
• افزایش قابل ملاحظه ظرفیت ذخیره آب در حوضه رودخانه دز به‌منظور امکان مدیریت بهتر منابع آب و افزایش حجم آب قابل تنظیم و در نتیجه افزایش سطح زیر کشت اراضی در پائین دست 
• امکان تولید بهینه انرژی در زمان‌های پیک مصرف روزانه و سالیان.
•  سد در مسیر راه‌آهن تهران – اهواز، بر روی رودخانه بختیاری واقع‌شده است. 
• ساختگاه سد بختیاری به فاصله مستقیم حدود ۵۰ کیلومتری بالادست سد دز و پنج کیلومتر بالادست تقاطع رودخانه‌های سزار- بختیاری قرارگرفته است.
•  ایجاد زمینه اشتغال مستقیم  برای ۷۰۰۰ نفر  شهروندان محلی و  ایجاد اشتغال غیر مستقیم برای  ۱۰۰۰۰ نفر از شهروندان کل ایران به‌طور غیرمستقیم از  اهداف اعلام شده است. 
•  این سد به دلیل تبادل آبی که با کرخه خواهد داشت تاثیر زیادی بر هورالعظیم دارد. 
• منافع حاصل از تولید برق متعلق به این طرح طی برآورد اولیه، درآمد سالانه بالغ بر ۱۹۲۶ میلیارد ریال (بر حسب هر کیلووات ساعت ۶۴۲ ریال) خواهد بود.

اهداف سد بختیاری:

• تولید ۳٫۰۰۰گیگاوات ساعت در سال انرژی برق‌آبی  به قصد کاهش انتشار گازهای گلخانه ای(CO۲) به میزان ۱٫۹۰۵٫۰۰۰تن در سال در راستای CDM
• جلوگیری از ورود رسوبات رودخانه بختیاری به مخزن سد دز و در نتیجه افزایش عمر سد و نیروگاه دز
• کنترل سیلاب و جلوگیری از تخریب سالیانه آن و بهبود شرایط
• ایمنی در پایین دست سد

تایم لاین پروژه

• کار مطالعه اولیه این سد از سال ۱۳۷۱ آغاز شده و تا سال ۱۳۸۸ زیر نظر مشاوران و کارشناسان مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفته است. (روزنامه همشهری)
• ۱۳۷۴ در دوازدهمین همایش انجمن زمین شناسی ایران ضرورت ایجاد پرده آب بند برای جلوگیری  از فرار آب احتمالی  در بستر سد مطرح شد.
• سال ۱۳۷۵ مطالعات سد در دستور کار اجرایی قرار گرفت ( صفحه ویکی پدیای سد)
• یک مطالعه در کنفرانس علمی پژوهش های کاربردی منابع آب ایران  در سال 1398 مدعی شد در نظر نگرفتن فاکتور بیولوژیکی در مطالعات سد بختیاری (رسوبات ناشی از سر ریز خاکبرداری درون رودخانه) باعت انقراض نسل تمامی جانداران سد و رودخانه دز می شود.
• در سال ۱۳۹۲، منبع مالی مورد نیاز این طرح ۲،۰۰۰ میلیارد تومان برآورد شد. 
• با روی کار آمدن دولت حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ و سپرده شدن سکان محیط زیست کشور به دست خانم ابتکار، ساخت ۱۵ سد از جمله سد بختیاری (و سدهای دیگری مثل خرسان، تنگه سرخ شیراز و …) متوقف گردید.
• سال ۱۳۹۳ در  پانزدهمین کنفرانس دانشجویان عمران سراسر کشور  اعلام شد  ساختگاه آن روی واحدهای آهکی سازند سروک قرار گرفته است.
• ۱۳۹۴ اعلام  طول دقیق تونل های انحراف این سازه بالغ بر 1 کیلومتر  از سوی محققان  در کنگره بین المللی تخصصی علوم و زمین
• سال ۱۳۹۴ در کنگره کنگره بین المللی تخصصی علوم و زمین موقعیت و جایگاه سد بختیاری با توجه به وجود گسل ها و لرزه خیز بودن کوههای زاگرس خطرناک  اعلام شد.
• تابستان ۱۳۹۵  اعلام وجود ی مواد پر انرژی مانند مواد ناریه، گاز و نفت در بستر سد از سوی محققان (نشریه مهندسی تونل و فضاهای زیرزمینی )
• پاييز ۱۳۹۶ نشریه پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی طی پژوهشی اعلام کرد جامعه محلی نگرش منفی نسبت به احداث سد داشتند، زیرا احداث سد سبب تخریب محیط طبیعی منطقه، مهاجرت، بی خانمانی و ناهنجاری های اجتماعی و فرهنگی مردم محلی می گردد. 
•  سال ۱۳۹۷ طی سومین کنفرانس ملی مهندسی ژئوتکنیک ایران ضرورت بهگزینی محور سد بختیاری با تحلیل سه بعدی ساختگاه و بکارگیری روشهای تصمیم گیری چند معیاره(MADM) از سوی محققان اعلام شد.
• مجری طرح دلیل هشت سال تاخیر در اجرای پروژه را تاثیر تحریم‌های اعمال شده  دانست و  گفت  در راستای تکمیل آن مذاکراتی با پیمانکاران روسی و چینی برای تامین مالی اين سد انجام شده است. (ترابر نیوز به نقل از صدا و سیما)
• فروردین ۱۳۹۸  حاج ر سولی‌ها مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران در خصوص  تاثیر  تاخیر در اجرای سد گفت در سال ۱۳۹۲، منبع مالی مورد نیاز این طرح ۲,۰۰۰ میلیارد تومان برآورد شد که با قیمت امروز حدود ۶۰۰۰ تا ۷,۰۰۰ میلیارد تومان می‌شود. (خبرگزاری ایسنا)
• مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران پیشرفت فیزیکی  سد بختیاری  بعد از ۲۴ سال ۳۰ درصد بوده است (باشگاه خبرنگاران جوان) 
• ارديبهشت ۱۳۹۸ تسنیم نوشت  با روی کار آمدن دولت یازدهم، به دلیل  بازنگری در طرح‌های سدسازی ساخت سد در عمل متوقف شد. (ادعای سایت تسنیم)
• ایرنا مدعی شده است فقر مطالعات اجتماعی درباره اثر سدها باعث شده  سد های باعث مهاجرت مردم منطقه به شهرها، انزواي درون گروهي و ايجاد مشاغل كاذب شود. (اردیبهشت ۱۳۹۸)
• محمد هنربخش مجری سد به خبرگزاری میزان اعلام کرد، مشکلات سد دز و اجرایی شدن سد بختیاری کاملا به هم مرتبط هستند و بخش زیادی از دلایل اجرای سد بختیاری به دلیل مشکلاتی است که در سد دز وجود دارد.
•  ۲۲ آذرماه سال ۱۳۹۸ مدیرعامل وقت مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران  پایان مطالعات ساخت سد بختیار را اعلام کرد  و کار ساخت آن با تامین منابع مالی آغاز خواهد شد (روزنامه همشهری)
•  اسفند ۱۳۹۸ اعلام انصراف کامل کره ای ها تحت فشار امریکا، از  برنامه ساخت  سد بختیاری  توسط بهروز مرادی (خبرگزاری فارس)
• شایعه واگذاری سد بختیاری به استان خوزستان 
•  آبان ۱۳۹۹ طی حکمی از سوی قاسم تقی‌زاده خامسی، معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا و مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، «سید حسن رضوی» به سمت مدیر عامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران منصوب شد و اعلام کرد به دنبال فایننس چینی ها برای پروژه است (سایت بازار) 
• برآورد هزینه  2 میلیارد یورویی و مدت زمان هفت ساله برای اجرای طرح از سوی سیدحسن رضوی در سال ۱۴۰۰ (سایت سختاب)
• در تیر ماه  سال ۱۴۰۰ مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان  اذعان  می کند در مطالعات اولیه حجم ذخیره آب این سد پنج میلیارد متر مکعب بود  و در ادامه کاهش پیدا کرده است. (خبرگزاری مهر) 
• رئیسی در  سفر  فرودین ماه ۱۴۰۱ گفت  طرح جامع و شفاف آب چهارمحال و بختیاری بر محور عدالت در بهره‌مندی از منابع آب تنظیم شده است (خبرگزاری فارس)
• جلسه دالوند معاون امور هماهنگی عمرانی استانداری با شیبانی مدیرعامل و مجریان شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران کارفرمای طرح‌  برای تامین اعتبار از طریق فایننس خارجی، شروع عملیات اجرایی سدها، اخذ مجوز ماده ۲۳ طرح‌های مطالعاتی و تملک روستاهای واقع در محل مخزن سد معشوره در تیر ماه 1401 (خبرگزاری ایسنا) 
• جلسه مشترک حجت‌الاسلام سید احمد شاهرخی با قالیباف برای فعال شدن طرح در شهریور 1401  و دعوت هلدینگ‌های شستا و کوثر برای  سرمایه‌گذاری در لرستان ( خبرگزاری ایسنا) 
• ساخت سد بختیاری با تهاتر نفت قابل انجام است

مسائل محیط زیستی پروژه

در سومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست مطرح شد:

• جنگل‌ها و سایر زیستگاه‌های ما در اثر برخی پروژه‌های عمرانی در معرض تهدید هستند.
• احداث سد از لحاظ زیست محیطی، منطقه‌ای با ارزش زیست محیطی بالا و گونه های گیاهی و جانوری متنوع، چشم اندازهای بصری و… منحصر به‌فرد  را تحت خطر قرار می‌دهد.
• در روند اجرای پروژه پیمانکاران به جای حمل خاک برداشت شده از بستر جاده به سمت خارج از محل پروژه این خاک را به رودخانه سزار سرازیر کرده‌اند.
• رژیم حرارتی مخزن سد در دست احداث بختیاری مبتنی کارکرد با سالهای خشک و نرمال، است که متناسب با شرایط جدید منطقه نیست.
• در کنگره کنگره بین المللی تخصصی علوم و زمین موقعیت و جایگاه سد بختیاری با توجه به وجود گسل ها و لرزه خیز بودن کوههای زاگرس خطرناک  اعلام شد.
• در  پانزدهمین کنفرانس دانشجویان عمران سراسر کشور  اعلام شد  ساختگاه آن روی واحدهای آهکی سازند سروک قرار گرفته است.
  
  ایرنا مدعی شده است فقر مطالعات اجتماعی درباره اثر سدها باعث شده  سدهای باعث مهاجرت مردم منطقه به شهرها انزواي درون گروهي و ايجاد مشاغل كاذب شود.

شرکت های دخیل در پروژه

• کار فرما شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران؛  این اداره یکی از شانزده اداره و سازمان دولتی وزارت نیرو است 
• پیمانکاران طراح و ساخت: گروه سپاسد
• مشاوران پیمانکار: شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس- موسسه مهندسین مشاور توسعه

به استناد صورتجلسه هیئت مدیره مورخ ۲۰/۰۲/۱۳۹۴ و مجوز اداره امور اقتصادی ستاد کل نیروهای مسلح بشماره ۱۹۱/۳۱۵/۱/۴۵۰۱۶ مورخ ۱۰/۳/۹۴  شرکت تاسیس شده است و از جمله شرکتهای قرار گاه خاتم بوده است؛  سعید محمد در دوره تاسیس  مدیرعامل سپاسد بوده است. 

محمد نعمتی اصلانی رئیس هیات مدیره، آقای حسینعلی حیدرزاده سمت نایب رئیس هیات مدیره، آقای محمد رستمی به سمت مدیرعامل و عضو هیات مدیره آقای عبدالکریم جعفری به سمت عضو هیات مدیره و آقای حسین مراد یار محمدی به سمت عضو هیات مدیره، عباداله عبدالهی، سالار ولایت مدار ، آقای کریم باشنا ، حسین ردائی ، علی ابراهیم سالمی. سایر همکاران پروژه در پوشش سامانه ای به نام صبا(صنابع بالادستی ایران) فعال بوده اند که اطلاعاتی در مورد آن بر روی اینترنت وجود ندارد. 

• موسسه مهندسین مشاور توسعه

آقای داود ابراهیمیان ،آقای رحمت اله آژیر ، آقای منصور توفیقی ، احمدرضا عمادی ، امیر خسروی 

• شرکت سابیر 

در واقع مجری عملیات هایی است که در فهرست عملیات های موفق شرکت سپا سد وجود دارند، این شرکت در واقع از شرکت های وزارت نیرو بود که در جریان خصوصی سازی به  شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی فروخته شد. در آن زمان قاضی مرتضوی مسئولیت تامین اجتماعی و هولدینگ شستا را بر عهده داشت.

• با قرارگاه خاتم‌الانبیاء (مؤسسه حرا)  مسئولیت تونل سازی و حفرای را برعهده دارد

مهندس نوروزی دوست

• مهندسی مشاور سد تونل پارس (اشتوکی پارس سابق)

ابوالفضل مهین راد،خیاله بینازاده،نیلوفر بینازاده

• شرکت بلندطبقه

مهندس فريبرز اسلامي خوزاني، مهندس روزبه رحیمیه، مهندس یونس خرسندی

• مهندسی مشاور دزآب

آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام به نمایندگی عبدالرضا آرزومند، شرکت سرمایه گذار ی دز آب پویا (سهامی خاص) به نمایندگی مختار کیانی، شرکت راه طلایی تجارت پویا(سهامی خاص) به نمایندگی مجید لیاقت جو، موسسه حسابرسی و خدمات مدیریت اصول پایه فراگیر و ابوالقاسم نوید

• شرکت ناودیس‌راه

سعید پرویزی , مسعود شیخ اکبری , محمود مصطفی زاده

• کنسرسیوم فرآب-ساینوهایدرو

شرکت ساینو هیدرو یک شرکت چینی است که در خارج از چین به سد سازی می پردازد مجيد نامجو در مهر ۱۳۹۰ اعلام کرد به دلیل گرانی عملیات توسط چینی ها این شرکت با همکاری یک شرکت ایرانی قرار است پروژه را پیش ببرد. شرکت فراب در یک کنسرسیوم مشرکت با چینی ها این پروژه را در دست گرفت. 

• جهاد نصر اصفهان

این شرکت یکی از ۱۱۶ شرکت مجموعه تلاش گران اقتصاد پایدار است که مدیریت آن با جلال سبحانی  است. جلال سبحانی نائب رئیس شرکت  گروه نصر سپهر از همکاران ساخت سد خرسان نیز هست. 

• شرکت سهامی فراب

• شرکت سرمایه گذاری صنایع برق و آب (صبا)   

• شرکت سرمایه گذاری سامان مجد

• شرکت ناردیس طرحهای انرژی

• شرکت مهندسی و مدیریت ساخت توربینهای برقی آبی

• شرکت ثامن ارتباط عصر.

 به‌موجب صورتجلسه هیئت مدیره مورخ ۱۹/۱۰/۸۸ رسول زرگرپور به نمایندگی از شرکت سرمایه‌گذاری سامان مجد رئیس هیئت مدیره و مهران لطفی به‌نمایندگی از شرکت مهندسی و مدیریت ساخت توربین‌های برق آبی به‌سمت نایب رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل و مسعود گشته بنمایندگی شرکت ثامن ارتباط عصر و مجتبی غروی به‌نمایندگی از شرکت سرمایه‌گذاری صنایع برق و آب و امین حاجی رسولی‌ها بنمایندگی از شرکت ناردیس طرح‌های انرژی به‌سمت اعضاء هیئت مدیره تعیین گردیدند. 

• موسسه حسابرسی هشیار بهمند

• امیر پارسایی‌نژاد با شرکتهای  ژاو طرح‌های انرژی، شرکت ناردیس طرح های انرژی

• امین حاج رسولی‌ها در ۱۱ شرکت عضو است

• موسسه باشگاه اندیشه ورزان نفت و نیروی ایرانیان

• موسسه غیرتجاری فرهنگی هنری تک منظوره چهره‌ی فرزانه‌ی

• شرکت مهندسی تانا انرژی بین الملل

• شرکت سهامی خاص سرمایه گستر هیوا

• شرکت سهامی خاص مولد برق زاهدان

• بنیاد نیکو کاری رایحه

• شرکت فنی و مهندسی خرد صنعت

• بنیاد غیر دولتی عام المنفعه حامیان دانشگاه صنعتی شریف

• شرکت سهامی خاص توسعه سرمایه انسانی رهیار

• شرکت توسعه سرمایه انسانی رهیار

• موسسه غیر تجاری مجتمع آموزشی رهیار پونک

• مسعود زرگر پور 

استاندار سابق استان اصفهان در دولت یازدهم و معاون سابق وزارت نیرو در امور آب  علاوه بر شرکت جهاد نصر اصفهان در موسسه انجمن مقابله و سازگاری باخشکی و خشکسالی عضو هیئت مدیره است. 

• داریوش طهماسبی علاوه بر فراب، شرکت کشاورزی دامداران نظر کهریزی و حومه

• شرکت مهندسی و مدیریت ساخت توربین های برقی آبی

• شرکت مدیریت پروژه نیروگاه‌های آبی متوسط و کوچک میناب

• سیدمحسن محسنی شکیب علاوه بر فراب،  با دستور احمدی نژاد عضو شوراي عالي فضايي بوده است

• مجید فرح مند، شرکت سهامی خاص مهندسی و ساخت فن آوران فرآیند ایده و شرکت سانا تیو

نکات خاص پروژه

سد بختیاری  از آغاز درگیر بیماری تامین بودجه بوده است، برای تامین بودجه این شرکت ردی از شرکت‌های کره‌ای، چینی، و قرار گاه خاتم و هلدینگ شستا می توان دید. قابل توجه ترین بازیگر مجموعه بازیگران این پروژه شرکت سهامی دز آب است که مدیریت تصمیم سازی آن با «آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام» است.